Het lijkt alsof de schaatser het alleen doet – de start, de bochten, het rechte stuk, de prestatie. Maar achter die ene naam op de uitslagenlijst staat een heel team. Deze mensen vormen het fundament waarop topprestaties gebouwd worden. Daarom: The Team Behind The Team. In deze aflevering: Marie Hoogstraten, studiebegeleider van KTT Noordwest. Zij helpt jonge rijders niet sneller te schaatsen, maar wel om op koers te blijven. Tussen schoolstress en sportambities, tussen tentamens en toernooien, biedt Marie overzicht, richting en rust. Wat komt daar allemaal bij kijken? En wat vraagt het om talenten te begeleiden die alles tegelijk willen? We vroegen het haar zelf.

Een studiebegeleider is niet het eerste waar mensen aan denken bij de staf van een schaatsploeg. Wat is uw rol bij KTT-NW en hoe bent u hier terechtgekomen?

Ik vervul deze functie samen met mijn collega Joost van Westing vanuit Topsport Amsterdam. Hij focust zich op VO en MBO, ik ben het aanspreekpunt voor KTT-NW. Ik ben bij deze functie terechtgekomen na tien jaar studieadvieswerk aan de universiteit. Zelf heb ik een topsportachtergrond in basketbal, dus de stap naar deze functie voelde heel logisch. Al noem ik mezelf liever geen studiebegeleider – het gaat om méér dan studie alleen. Wij zetten ons in voor een duale carrière: een leven naast de sport, met ruimte voor studie, werk of persoonlijke ontwikkeling. Sport is belangrijk, maar niet alles – zeker niet op deze leeftijd.

Hoe ziet jouw begeleiding er in de praktijk uit?

Met iedere sporter heb ik twee keer per jaar een één-op-één gesprek. In januari ligt de focus op vooruitkijken, richting inschrijvingen in mei. In september bespreken we hoe het gaat. Zijn er knelpunten? Heeft iemand z’n topsportstatus geregeld? Weet diegene waar hij of zij terechtkan met vragen? En voor wie bijna klaar is met de studie, kijken we alvast naar mogelijke vervolgstappen. Daarbij kunnen we sporters ook linken aan het netwerk van Topsport Amsterdam.

Een ander belangrijk aspect van mijn werk is het contact met alle Amsterdamse onderwijsinstellingen. Vier keer per jaar zitten we samen met voornamelijk de topsportcoördinatoren van die onderwijsinstellingen en dan kijken we naar hoe we de sporters nog beter kunnen helpen om hun studie op een flexibele manier te kunnen volgen. Het fijne hieraan is dat iedereen zo gedachten uit kan wisselen en dat de banden warm blijven.

Wat is jouw belangrijkste doel als duale carrière coach?

Dat sporters naast hun sport iets doen wat ze écht leuk vinden. De Johan Cruyff Academie
 is voor sommigen een uitkomst, maar niet iedereen is geïnteresseerd in commerciële economie. Ik wil sporters helpen ontdekken wat echt bij hen past – in plaats van alleen te zoeken naar ‘wat makkelijk te combineren is met sport’.

Merk je dat jouw achtergrond in de topsport je helpt in je werk?

Zeker. Ik begrijp hoe sporters denken en voel snel aan wat er speelt. Als iemand zegt: “Marie, ik wil me komend jaar volledig focussen op sport”, dan snap ik dat. Maar ik probeer wél altijd een passende invulling te vinden. Want alleen maar tussen trainingen in bed liggen is ook geen duurzame keuze. Denk aan een cursus, een taal leren, of werken. Iets doen naast sport helpt ook bij mentale veerkracht – sporters leren er beter mee omgaan als dingen tegenzitten.

Op welke manier steek je de zoektocht naar de invulling van een tussenjaar in?

Hoe zo’n invulling eruitziet is per sporter anders, echt maatwerk. In eerste instantie wil ik weten wat de reden is dat de sporter in kwestie er niks naast wil doen. Want ik snap heel goed dat een jaar focus op sport wenselijk is. Maar ik probeer dan wel altijd te kijken naar een andere manier van ontwikkeling naast de sport, dat hoeft niet per sé een studie te zijn. Denk aan persoonlijke ontwikkeling in de vorm van een cursus, online een taal leren of werken. De combinatie van sport met iets anders, zorgt ervoor dat ze ook op andere vlakken een completer mens worden. Steeds meer onderzoeken wijzen uit dat je als sporter vooruitgaat als je naast je sport nog iets anders hebt. Ze leren bijvoorbeeld beter met teleurstellingen omgaan.

Wat zijn veelvoorkomende hulpvragen?

Planning en communicatie. Hoe overleef je piekmomenten op school én op het ijs? Hoe stem je verplichtingen af met je trainers? Vaak maken we dan samen een weekplanning. Reistijd, colleges, trainen, studeren, rust – alles erin. En we denken in taken, niet alleen in ‘ik ga studeren’. Net zoals bij sport: concreet maken wat je precies wil doen en afronden.

Als je merkt dat een sporter moeite heeft om alles te managen, hoe spring jij dan in?

Dat hangt af van het probleem. Bij studie-inhoudelijke vragen verwijs ik door naar hun studieadviseur, die weten daar gewoon veel meer van. Ik kan dan wel vooraf besproken met wat voor vragen je naar ze toe kan gaan. Maar bij studiekeuzes of praktische zaken kan ik heel gericht adviseren. We bespreken ook vooraf wat ze kunnen vragen en bij wie ze moeten zijn.

Hoe ervaar je het werken met de sporters van KTT-NW?

Heel leuk en vooral ook erg divers. We hebben nu een rijder die verpleegkunde gaat doen en een andere rijder die net is afgestudeerd in zijn studie plantenteelt. Vanuit mijn positie is het gewoon heel leuk om te zien dat dit dus wel mogelijk is en dat de rijders van KTT-NW echt ook voor een duale carrière gaan. Natuurlijk is het voor hen ook niet makkelijk en moeten ze veel plannen. Maar ze doen het heel goed, er zijn afspraken bij de scholen en ik heb ook het idee dat ze het goed zelfstandig kunnen aankaarten als er iets niet soepel loopt.

Heb je het idee dat de rijders jou ook weten te vinden, dat ze weten waarvoor ze jou kunnen vragen?

Onderhand wel. Dit is nu mijn derde jaar bij de ploeg, de eerste twee jaar heb ik echt ingezet op vaak aanwezig zijn bij trainingen, zodat ik een bekend gezicht word. Zo was ik afgelopen trainingskamp in Doorn met mijn collega Anne Marijke (sportvoedingsdeskundige) bij de duintraining. Ik denk we de afgelopen jaren als Topsport Amsterdam ook goede stappen hebben gezet om te zorgen dat ook het KTT echt onderdeel wordt van het programma. Dat was eerst wat minder, omdat het KTT heel verspreid traint en slechts twee keer in de week in Amsterdam is. Maar daar hebben we echt op ingezet en dat werpt nu wel zijn vruchten af. 

Op welke manier sta je in contact met andere stafleden?

We hebben regelmatig overleg met het multidisciplinaire team – psycholoog Patrick, voedingsdeskundige Anne-Marijke, pedagogisch expert Linda, krachttrainer Daniël en de trainers Peter en Ilona. Zo bespreken we waar sporters tegenaan lopen en hoe we dat samen kunnen oplossen.

Is er een algemene tip die je aan sporters mee zou kunnen geven?

Twee zelfs. Eén: met een topsportstatus kun je een aanvraag indienden om je BSA uit te stellen als dat nodig is – dat haalt druk weg in je eerste studiejaar. Tip nummer twee: zorg dat je een gezicht bent en geen nummer. Zoek regelmatig contact met je studieadviseur en docenten. 

En bovenal: besef dat het leven niet alleen om sport draait. Ontwikkel jezelf in de breedte – dat maakt je uiteindelijk een betere sporter én een completer mens.

In het volgende deel van Team Behind The Team spreken we met sportpsycholoog Patrick van der Molen. Hoe helpt hij jonge schaatsers om mentaal sterker te worden? Waarom is mentale training net zo belangrijk als fysieke training? En hoe ziet de samenwerking met de rest van de staf eruit? Stay tuned.